کتاب خلق مدل کسب و کار
نویسنده
الکساندر استروالدر
ایو پیگنیور
دسته بندی
استراتژی کسب و کار
سال انتشار
۲۰۱۰
درباره کتاب
کتاب خلق مدل کسب و کار ” Business Model Generation “به معرفی مدل سازی جدیدی در کسب و کار می‌پردازد که مخصوصاً برای کسب وکارهای کوچک و متوسط قابل درک و کاربردی است. گرچه تمامی کسب وکارها می‌توانند از پتانسیل خوب این مدل استفاده کنند.
این مدل جدید در دهه بعد از انتشارش توسط بسیاری از کسب و کارها مورد استفاده قرار گرفته و کلاس‌های بیزنس متعددی شروع به تدریس آن کرده‌اند.
راحتی کار با بوم مدل کسب و کار یا به اختصار “بوم کسب و کار” فرصتی را در اختیار همگان قرار داده تا بتوانند در مسیر کارآفرینی خود آسان‌تر قدم بردارند.
مبدا این متد جدید کشور سوییس است؛ و از مکتب خاص شهر سن گالن سوییس الهام گرفته شده.
مکتب سن گالن به تفکیک کار به بخش‌های کوچک معتقد است؛ البته این تقسیم بندی تا حدی است که ارتباط بین بخش‌های مختلف از بین نرود و به طور مستمر بخش‌های مختلف رصد می‌شود.
در صورت نیاز به بهبود هر بخش آن را به صورت ساختاری قابل سنجش و پی گیری در می‌آورد.
نویسندگان کتاب که خالق روش بوم مدل کسب و کار هستند، همین نگرش را برای کسب و کارها پیاده کردند.
البته در کتاب فقط به شرح این متد اختصاص ندارد بلکه مثال‌های فراورانی از کاربرد آن و الگوهای بیزنسی رایج را بر پایه بوم کسب و کار تشریح کرده‌اند.
فرآیند طراحی محصول و استراتژی‌های مکمل و هر آنچه به یک کارآفرین می‌تواند در بازار کمک کند را تعریف و بسط داده‌اند.
در کتاب چه می‌خوانیم
بخش اول کتاب خلق مدل کسب و کار: بوم کسب و کار
در بخش نخست کتاب به معرفی بوم کسب و کار اختصاص دارد. جدولی که نه جزء دارد که هر یک دربرگیرنده قسمتی از کسب و کار است و هر قسمت را با مثال از کسب و کارهای رایج توضیح می‌دهد.
این بخش پایه تمامی بحث های آینده کتاب است.
این ۹ بلوک شامل:
- بخش‌های مشتری (بخش بندی مشتریان)
- ارزشهای پیشنهادی
- کانالهای ارتباط با مشتریان
- ارتباط با مشتری (تعامل با مشتری)
- جریانهای درآمدی
- منابع کلیدی
- فعالیتهای کلیدی
- مشارکهای کلیدی(شرکای کلیدی)
- ساختار هزینهها
بخش دوم کتاب خلق مدل کسب و کار: الگوها
در بخش دوم با عنوان ” الگوها ” به مدل های مختلف کسب و کار می‌پردازد. البته یک کسب و کار می‌تواند ترکیبی از چند مدل نیز باشد.
این بخش بعد از معرفی بوم کسب و کار در بخش اول مهم‌ترین بخش کتاب است. دید ما را چه به عنوان صاحب کسب و کار و یا یک کارآفرین نوپا به دنیای کسب و کار تغییر می‌دهد.
این پنج الگو به شرح زیر هستند:
۳- مدل کسب و کار چند وجهی (پلتفرم‌های چند وجهی)
در این بخش نویسندگان این الگوها را با یک زبان استاندارد – بوم کسب و کار – تشریح کرده‌اند. این کار به باز طراحی کسب و کار ها و یا ابداع کسب و کار جدید کمک فراوانی می‌کند.
بخش سوم کتاب بوم کسب و کار : طراحی
این بخش به ایده پردازی و روش‌ها و ابزار‌های آن تخصص دارد. فصلی که برای کارآفرینان نوپا می‌تواند جذابیتی دوچندان داشته باشد.
این بخش با جمله‌ای از راجر مارتین آغاز می‌شود:
“افراد درگیر کسب و کار نه تنها باید طراحان را بهتر درک کنند، بلکه خود باید یک طراح شوند.”
در فصل اول به بینش مشتری پرداخته می‌شود. ما باید بتوانیم از دید مشتری به کسب و کار خود نگاه کنیم، تا درک بهتری برای طراحی، بهبود و تبلیغ محصول خود داشته باشیم.
اولین ابزاری که معرفی می‌شود یک بوم دیگر است، با عنوان “بوم شناخت مشتری” که به ما در کمک می‌کند نه تنها درکی از مشتری داشته باشیم بلکه دنیای پیرامون او را نیز بشناسیم.
در ادامه با فرآیند ایده پردازی و تشکیل تیم برای خلق ایده و ایده پردازی برپایه بوم کسب و کار و سایر تکنیک‌های ایده پردازی آشنا می‌شویم.
جذابترین قسمت این بخش برای استارت‌آپ‌ها نحوه قصه پردازی کسب و کار است. قصه‌پردازی نه تنها بر روی مشتریان و سرمایه‌گذاران تاثیر می‌گذارد بلکه روی دیدگاه درون سازمان ما نیز موثر است.
بخش چهارم کتاب خلق مدل کسب و کار: استراتژی
در این بخش با کسب و کار از دید محیطی که کسب و کار ما در آن قرار دارد نگاه می‌شود. کتاب یک گام خارج از بوم کسب و کاری که برای خودمان ترسیم کردیم را مورد بررسی قرار می‌دهد.
چهار حوزه را برای ما بر اساس بوم کسب و کار تحلیل و تشریح می‌کند:
- محیط مدل کسب و کار
- ارزیابی مدل‌های کسب و کار
- استراتژی اقیانوس آبی
- مدیریت چند مدل کسب و کار در یک سازمان
محیط بوم مدل کسب و کار
کتاب محیط پیرامونی کسب و کار را به چهار بخش تقسیم می‌کند:
- تحلیل بازار
- پیش بینی روند‌ها
- اقتصاد کلان
- نیروهای صنعت
ارزیابی مدل‌های کسب و کار
“ارزیابی منظم مدل کسب و کسب و کار همانند مراجعه به پزشک برای چک آپ سالانه، یک فعالیت مهم مدیریتی است که به سازمان اجازه می‌دهد سلامت جایگاه خود را در بازار ارزیابی کند.”
در این ارزیابی از ابزار موثر جدول تحلیل سوآت ” SWOT ” مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کتاب برای هر بلوک از بوم کسب و کار سوالات موثری مطرح شده که به ما در ارزیابی جایگاهمان در بازار کمک خواهد کرد.
می‌توان به کمک این بخش مدل آینده خودمان را بنا کنیم و از تلاطم بازار در امان بمانیم.
استراتژی اقیانوس آبی از نگاه بوم مدل کسب و کار
ترکیب استراتژی اقیانوس آبی با بوم کسب و کار دید بهتری به ما می‌دهد تا بتوانیم از بازار رقابتی دور شویم و بازار اختصاص خودمان یا اقیانوس آبی داشته باشیم.
در اقیانوس آبی با چهار واژه کلی سر و کار داریم:
- افزایش: آنچه افزون بر رقبا باید در کسب و کارمان منابع بیشتری برایش در نظر بگیریم.
- کاهش: آنچه برخلاف سایر رقبا باید نسبت به کاهش انرژی و منابع برایش اقدام کنیم.
- حذف : نسبت به حذف آنچه رقابت زیادی در آن وجود دارد اقدام کنیم.
- ایجاد: نسبت به خلق ارزش جدید که سایر رقبا تا کنون به سراغش نرفته‌اند اقدام کنیم.
- سوالاتی که در استراتژی اقیانوس آبی مطرح می‌شود را می‌توان برای هر یک از ۹ بلوک بوم مدل کسب و کار جواب داد و در صورت امکان تغییراتی در آن قسمت ایجاد کرد.
ارزیابی بوم کسب و کار با استراتژی اقیانوس آبی سه محور کلی دارد:
کاوش اثر مشتری
کاوش ارزش پیشنهادی
کاوش اثر هزینه‌ای
مدیریت چند مدل کسب و کار در یک سازمان
در این بخش مطلب بیشتر در قالب مثال‌های بر روی بوم کسب و کار توضیح داده شده است. البته دغدغه‌ای که این فصل به آن می‌پردازد؛ تلفیق مدل کسب و کار جدید در یک سازمان توسعه یافته و یا جداسازی مدل جدید در قالب یک شرکت جدید است.
بخش پایانی کتاب : فرآیند و دورنما
این دو بخش به جمع بندی مطالب کتاب می پردازد. در قسمت فرآیند مراحل طراحی کسب و کار را به پنج مرحله تقسیم می‌کند.
- آماده سازی
- شناخت
- طراحی
- پیاده سازی
- مدیریت
جمع بندی و برداشت شخصی
خواندن این کتاب یا آشنایی با مفاهیمی که درآن مطرح می‌شود؛ برای هر فردی که در فضای کسب و کار تنفس می‌کند؛ الزامی است.
پیاده کردن کمپین تبلیغاتی ، ایجاد روش های جدید پرداختی ، خلق ارزش پیشنهادی جدید و … با استفاده از اطلاعات بوم بسیار آسان‌تر می‌شود.
حتی به راحتی می‌توان از آن به عنوان خود آموز کسب و کار نام برد.
استفاده از بوم کسب و کار یک ژست استارتآپی یا مدیریتی نیست، قسمت پویا و زنده کسب و کار ما حساب می‌شود که نیاز است به قول کتاب مثل ویزیت سلامت کسب و کار به آن مراجعه کرد.
اگر امکان خواندن کتاب را ندارید می‌توانید برای آشنایی با بوم کسب و کار به مقاله جامعی که درباره آن نوشته‌ام مراجعه کنید.
در پایان شما اگر تجربه‌‌ای از مطالعه این کتاب دارید بر بخش کامنت با من و دیگر دوستان به اشتراک بگذارید.
فهرست مطالب
درباره نویسنده
الکساندر استروالدر متولد ۱۹۷۴ در سنت گالن سوئیس است.
نظریه‌پرداز کسب‌وکار،نویسنده، سخنران، مشاور و کارآفرین سوئیسی است که به خاطر فعالیت‌هایش برروی مدل‌سازی کسب‌وکار و توسعه بوم مدل کسب‌وکار شناخته می‌شود.
ایو پیگنیور دانشمند علوم کامپیوتر در دانشگاه لوزان سوییس است
وی استاد استراولدر در مقطع دکترا در زمینه سیستم‌های اطلاعات مدیریت بوده است.
جان کلام کتاب
کتاب جایگزینی ساده برای بیزنس پلن‌های پیچیده را معرفی می‌کند؛
که هر صاحب کسب و کاری بتواند به صورت شخصی مدل کسب و کار خود را بنویسد و در طول زمان نسبت به بهبود و پیشرفت کسب و کار خود اقدام کند.
یک پاسخ
خیلی ممنونم از معرفی این کتاب. من این مدل کتاب هارو دوست دارم. با این حال کمی هم با موارد مطرح شده در این مدل کتاب ها مشکل دارم. مثلا کسب و کارهای ایرانی آیا با این مدل ها به درستی مطابق هستند؟ چون نویسندگان این کتاب ها در کشورهایی زیسته اند که ساختار اقتصادی و بازار متفاوتی دارند. یا مثلا جلو رفتن بر اساس بوم کسب و کار و … آیا سرعت ما در عمل و انجام کاهش نمیده؟